Najmlađa srpska država po raspadu SFR Jugoslavije Republika Srpska Krajina osnovana je 1991. godine, a bitisala je sve do leta 1995. godine, kada je srpski narod sa prostora Dalmacije, Like, Banije, Korduna, a pre toga i iz Zapadne Slavonije proteran u zločinačkoj akciji vojske Hrvatske i NATO 1995.
Glavni grad bio je Knin sa 12.331 stanovnika. Osim Knina, veći gradovi su bili Vukovar (44.639 stanovnika) i Petrinja (18.706 stanovnika). Srpska Krajina je 1991. godine imala 470.000, a 1993. godine 435.000 stanovnika. Prostirala se na površini od 17.040 km². Tokom svih ratnih dešavanja na prostoru Republike Srpske Krajine nisu prekidana sportska takmičenja.
Uprkos izazovima ratnog vremena, fudbal se vratio na terene Republike Srpske Krajine, a FK "Banija" iz Gline upisala se u istoriju osvajanjem prvog fudbalskog prvenstva najmlađe srpske države za sezonu 1992/1993. Ovo takmičenje, koje je donelo dašak normalnosti u tada teškim vremenima, završeno je spektakularnim finalnim turnirom od 1. do 6. avgusta 1993. godine, čiji je domaćin bila upravo pobednička ekipa iz Gline.
Sportska dešavanja u Republici Srpskoj Krajini bila su privremeno prekinuta zbog ratnih dejstava, ali je u drugoj polovini 1992. godine došlo do njihovog oživljavanja. Fudbal, kao najpopularniji sport među Srbima, bio je predvodnik tog povratka. Prvenstvo se igralo po regionalnom principu, podeljeno u pet regionalnih liga. Posle jesenjeg dela takmičenja, u januaru 1993. godine, došlo je do obustave sportskih nadmetanja u zapadnom delu RSK zbog hrvatske agresorske operacije "Maslenica". Međutim, po smirivanju oružanih operacija, stvoreni su uslovi za nastavak takmičenja, te je odlučeno da se održi završni turnir za prvaka.
Pobednici pet regionalnih takmičenja okupili su se u Glini i Petrinji kako bi se borili za prestižnu titulu. Učesnici završnog turnira bili su:
- FK "Dinara" iz Knina (pobednik prvenstva Sjeverne Dalmacije i Like)
- FK "Banija" iz Gline (pobednik prvenstva Banije i Korduna)
- FK "Begovača" iz Šeovice (pobednik prvenstva Zapadne Slavonije)
- FK "Hajduk Mirko" iz Mirkovaca (pobednik prvenstva Istočne Slavonije i Zapadnog Srema)
- FK "Šparta" iz Belog Manastira (pobednik prvenstva Baranje)
Završni turnir svečano je tada otvorio Goran Hadžić, predsednik RS Krajine. U prvom kolu, koje je odigrano 1. avgusta 1993. u Glini, "Banija" i "Šparta" su odigrale nerešeno 1:1, istim rezultatom završen je i meč između "Hajduk Mirka" i "Begovače". Drugo kolo donelo je pobedu "Dinare" nad "Begovačom" (2:0), dok su "Banija" i "Hajduk Mirko" odigrali bez golova (0:0).
Treće kolo, odigrano 3. avgusta, obeležio je kontroverzan meč između "Banije" i "Dinare". "Banija" je povela sa 2:0 golovima Milića Malića i Milomira Crevara. Nakon drugog gola domaćina, koji je postignut posle brzo izvedenog faula nad Dejanom Suzićem, igrači "Dinare" su, nezadovoljni suđenjem, napustili teren. Utakmica je registrovana službenim rezultatom 3:0 za "Baniju".
U četvrtom kolu, 5. avgusta, "Banija" je savladala "Begovaču" sa 2:1, dok je "Šparta" istim rezultatom pobedila "Dinaru". Poslednje, peto kolo, odigrano je 6. avgusta, a "Dinara" je bila bolja od "Hajduk Mirka" (2:1), dok je "Šparta" pobedila "Begovaču" sa 2:0.
Na kraju turnira, FK "Banija" i FK "Šparta" imale su isti broj bodova, ali je titula prvaka pripala glinskoj ekipi zbog bolje gol-razlike. Za najboljeg fudbalera turnira proglašen je Velibor Lončar iz "Šparte", dok je najbolji golman bio Dragan Nadinić iz "Hajduk Mirka".
Organizacija ovog prvenstva, uprkos svim teškoćama, predstavljala je važan korak ka normalizaciji života u Republici Srpskoj Krajini i pokazala da je sport bio način za prevazilaženje ratnih trauma. U sezoni 1993/1994. titulu prvaka osvojila je Dinara iz Knina, dok naredne godine turnir nije održan.
U sezoni 1993/1994. jedini put je organizovan kup Republike Srpske Krajine. Učestovala su 102 kluba. U finalu odigranom u Kninu 2. jula 1994. Bukovica Kistanje pobedila je Špartu Beli Manastir rezultatom 3:1. Neposredno pre početka finala odigrana je prijateljska utakmica između policajaca Republike Srpske Krajine i Srbije koja je završila pobedom gostiju. Bukovica je 1994. igrala superkup s Kozarom, osvajačem Kupa Republike Srpske 1993/1994.
Izvor i fotografija: "U PREDASIMA IZMEĐU BITAKA: PRVO FUDBALSKO PRVENSTVO REPUBLIKE SRPSKE KRAJINE 1992/1993." Autori Milan Gulić i Nebojša Stambolija.
DOPUNA TEKSTA BITNIM PODACIMA KOJE NAM JE DOSTAVIO ŽELJKO KRESOJEVIĆ
Treba napomenuti da je FK BANIJA iz Gline bila pojačana sa pet igrača FK PETROVA GORA - Vojnić:
- Bjelivuk Milioš
- Crevar Milomir
- Korkut Danko
- Malić Miić
- Tepšić Simo
Ekipu je vodio trener FCPG 1946 - Vojnić, BOŠNJAK MIHAILO - MIGI
Kontakt telefon Udruženja Banijaca
"Zavičajno udruženje Banijaca, potomaka i prijatelja"